تنظیم آینه ها در دستگاه های لیزر یکی از مهم ترین اعمالی است که بسته به مقدار کارکرد دستگاه باید هر چند هفته یک بار تکرار گردد. ازین جهت لازم است کاربر با تنظیم آینه ها آشنا باشد. معمولا بعد از آشنایی با اصول نظری تنظیم آینه ها و عدسی، چندین بار تلاش جهت این کار لازم است تا کاربر توانایی تنظیم سریع آینه ها را پیدا کند. در این نوشته تلاش کرده ایم به طور کامل و با ذکر جزییات مراحل تنظیم آینه ها را توضیح دهیم. این متن برای تنظیم مجدد یک دستگاه است. جهت تنظیم اولیه دستگاه پس از خرید نیاز به توضیحات مختصر اضافه تری هست که به زودی به متن افزوده خواهد شد.

نور تولیدی توسط لامپ شیشه ای دستگاه باید به طریقی به سمت میز کار هدایت شود. این کار توسط سه آینه تخت انجام می گیرد. این آینه ها از نظر صیقل و یکنواختی مواد بازتاب دهنده در حد اعلی و بالای خود هستند. چرا که نور بازتاب شده از سطح این آینه ها نباید کوچکترین پراکندگی ای داشته باشد. افزون بر این جنس این آینه ها به گونه ای است که در برابر نور لیزر مقاوم است و تخریب نمی شود. از آنجا که نور متمرکز و کانونی می تواند به آینه ها آسیب بزند، نور را تا بالای میز کار هدایت کرده، سپس به وسیله یک عدسی تخت کوژ نور را کانونی می کنند. فرایند تنظیم آینه ها تلاشی است جهت کانونی کردن نور در تمامی نقاط میز کار. شکل زیر به طور ساده مراحل انتقال نور و کانونی شدن را نشان می دهد.

پیش از هر چیز توجه به چند نکته ضروری است:

1. کانونی بودن نور در یک نقطه، به معنای داشتن نور به صورت یک ‌نقطه‌ی کاملا گرد و یکنواخت بر روی قطعه کار است. اگر پالس لیزر بر روی قطعه کار نقطه‌ی بیضی شکل یا کشیده بیندازد قطعا آینه ها نیاز به تنظیم دارد.

2. اگرچه قدرت برش نور لیزر با فاصله گرفتن از منبع تولید کاهش می یابد و این به معنی برش ضعیف تر در دورترین نقطه از لامپ است، اما این تفاوت توان برش در گوشه ها چندان زیاد نیست. اگر در گوشه های میز خود دچار مشکل در برش هستید و نسبت به تراز بودن میز کار خود مطمینید، قطعا آینه های دستگاه شما نیاز به تنظیم مجدد دارند.

3. هرچه تنظیم دقیق تری از آینه ها انجام گیرد، عمل برش بهینه تر خواهد بود. به این معنا که دستگاه با سرعت بالاتر و توان کمتر توانایی برش پیدا می کند. تفاوتهایی که در دستگاه های مشابه هنگام برش در سرعت و توان ارسالی مشاهده می شود عمدتا ناشی از همین تنظیم نبودن آینه هاست.

4. آینه ها و عدسی باید تمیز و عاری از هرگونه جرم باشد. لذا پیش از انجام مراحل زیر، آینه ها و عدسی را تمیز نمایید. حتی اثر خفیف انگشت نیز، به ویژه بر روی عدسی، می تواند نور را به صورت مخرب پراکنده ساخته و فرایند تنظیم آینه ها و برش را مختل سازد.

هدف از تنظیم آینه ها، هدایت نور تولیدی توسط لامپ لیزر به سمت میز کار است. آینه نزدیک به لامپ را آینه شماره 1، آینه کناره‌ی محور ایکس ها را آینه شماره 2 و آینه روی نازل را آینه شماره 3 می نامیم. تنظیم آینه ها به معنای 2 حرکت کلی است:

نخست تراز بودن لامپ نسبت به میز و دستگاه. (قطعا دستگاه نیز نسبت به زمین باید تراز باشد.)

دوم قرارگیری هر 3 آینه در زاویه 45 درجه دقیق نسبت به محور طولی لامپ و محورهای x و y دستگاه.

مراحل اجرا:

چسب کاغذی پهن را چند لایه کرده، درب پشتی دستگاه را که تیوب لیزر در آن قرار دارد باز کرده، بر روی صفحه فلزی پنل نشانگر، چسب کاغذ چند لایه را بچسبانید. دست خود را بردارید و یک پالس بزنید. نور باید در محدوده دایره روی پنل بخورد. با بهره گیری از پیچ های روی پایه و فضای آزادی که جهت جا به جایی پایه طراحی شده است پایه را می توان تکان داد، به گونه ای که نور در مرکز محدوده دایره آینه برخورد کند. (پیچ های جلو و عقب بردن پایه، و پیچ های تنظیم ارتفاع)

2 . اکنون بر روی پنل نشانگر آینه 2 چسب چند لایه را بچسبانید. با استفاده از فلش های روی پنل مادربرد دستگاه ، نازل را به سمت بالا ببرید تا آینه‌های شماره 1 و 2 به هم نزدیک شود. اکنون یک پالس بزنید. بر روی چسب نشان سوختگی دیده خواهد شد. اکنون نازل را با استفاده از فلش های روی پنل مادربرد پایین بیاورید تا آینه های 1 و 2 در دورترین فاصله از هم قرار گیرد. اکنون نیز یک پالس بزنید. تنظیم دقیق آینه به معنای منطبق بودن دقیق این دو نقطه سوختگی بر روی چسب است. قطعا در آینه های غیر تنظیم این دو نقطه بر روی هم منطبق نیستند. اکنون تلاش کنید با استفاده از سه پیچ پشت صفحه آینه نور را به سمت نقطه اول هدایت کنید.

1-2: پیچ بالایی نور را بالا و پایین می برد. با پیچاندن پیچ در جهت ساعتگرد نور به سمت پایین و در جهت پادساعتگرد نور به سمت بالا بازتاب خواهد شد.

2-2: پیچ پایینی سمت چپ نور را به سمت چپ و راست می برد. با پیچاندن پیچ در جهت ساعتگرد نور به سمت راست و در جهت پادساعتگرد نور به سمت چپ  بازتاب خواهد شد.

3-2: پیچ پایینی سمت راست نور را به صورت قطری جابه‌جا می کند.  با پیچاندن پیچ در جهت ساعتگرد نور به سمت بالاچپ و در جهت پادساعتگرد نور به سمت راست پایین بازتاب خواهد شد.

باید توجه داشت ترکیب این پیچ ها نیز حرکات خاصی دارند. شکل زیر نشان دهنده حرکت نور با استفاده از دو پیچ است.

حال باید تلاش کرد نور تابیده شده به آینه 2 در نزدیک ترین و دورترین نقطه از آینه 1 بر هم منطبق باشد.  باید توجه داشت در این مرحله نیازی نیست این نور به مرکز آینه بتابد. چندین بار آینه 2 را به آینه 1 نزدیک کرده و پالس می زنیم. سپس به نقطه ای دور برده و مجددا پالس می زنیم و تلاش می کنیم با پیچ های سه گانه دو نقطه را با هم منطبق کنیم. کاربر باید به طور تجربی طرز استفاده درست از پیچ های تنظیم را فرا بگیرد. گاهی لازم است برای تغییر جهت نور از یک پیچ، و گاهی از ترکیب دو پیچ استفاده کرد. همچنین می توان با بهره گیری از فضای آزاد زیر پایه جهت جابه‌جا کردن آینه استفاده کرد.

نکته: گاهی  آنقدر آینه از تنظیم خارج است که در هنگام دور بودن آینه ها از هم نور لیزر اصلا به سمت آینه نمی رود و هیچ نشانی بر روی چسب ها نمی اندازد. در این حالت نخست آن که احتیاط کنید و در مسیر های احتمالی نور به هیچ عنوان قرار نگیرید. دوم آن که آینه ها را به هم نزدیک کنید و آرام آرام و به تدریج دور کرده و عمل پالس را انجام دهید تا بتوانید نور و جهت بازتاب آن را بیابید. همچنین همواره برای آزمایش پالس لیزر، توان را متناسب با فاصله تغییر دهید. توان زیاد می تواند یک ناحیه سوختگی بزرگ ایجاد کرده و کاربر را گمراه کند. توان پایین نیز امکان دارد اصلا نشانه ای از سوختگی بر روی چسب ظاهر نسازد. لذا همواره شدت متناسبی از نور را اعمال کنید.

پس از این که نور بر یک نقطه منطبق گردید، چسب را بر روی پنل نشانگر آینه سوم می چسبانیم و همین مراحل را تکرار می کنیم. یعنی در نزدیک ترین نقطه آینه 2 و 3 و در دورترین حالت باید نور منطبق باشد. در این مرحله نیز نیازی نیست نور در مرکز آینه باشد. بلکه همین که نور به آینه بتابد کافی است.

3. پس از تنظیم آینه 1 و 2 و پیش از پرداختن به آینه 3 لازم است با جابه جا کردن تیوب لیزر نور را به مرکز آینه 3 هدایت کنیم. با شل کردن پیچ های روی پایه نگهدارنده تیوب لیزر می توان تیوب را جابه‌جا کرد. جابه‌جایی تیوب منجر به جابه ‌جایی نور بر صفحه آینه سوم می شود. باید نور تابیده به آینه سوم دقیقا به مرکز آینه بخورد. چرا که در این صورت پس از بازتاب از آینه3، از مرکز عدسی خواهد گذشت و فرایند کانونی سازی به طور کامل و یکنواخت انجام خواهد گرفت.

4. پس از آن که نور به مرکز آینه سوم تابید، نوبت به تنظیم آینه 3 است. در این مرحله با یک کاربن نوک نازل را رنگی می کنیم و یک چسب کاغذی به سر نازل می چسبانیم. این کار به این دلیل انجام می گیرد که پس از کندن چسب موقعیت نور نسبت به دایره نازل مشخص باشد. با پیچاندن پیچ های سه گانه تنظیم تلاش کنید نور به مرکز نازل بتابد. در این حالت نور به صورت دایره ای خواهد بود. نور بیضی شکل یا کشیده به معنای عدم تنظیم آینه هاست.

نکات تجربی: پس از تنظیم آینه ها، یک قطعه کوچک را در چهار گوشه میز کار برش دهید و قدرت برش را از نظر توان و سرعت آزمایش کنید. این احتمال هست که در گوشه ای از میز نور بهینه نباشد و به نظر برسد آینه تنظیم نیست. در این حالت به صورت بسیار جزیی مراحل تنظیم آینه را به صورت فوق در همان محدوده ای که نور تنظیم نیست تکرار کنید. توجه داشته باشید این کار را باید بسیار محتاطانه انجام داد و پیچاندن پیچ های سه گانه تنظیم باید بسیار جزیی صورت گیرد. با تکرار چندین باره این روند می توان به تنظیم دقیقی از آینه ها رسید.

بعد از تنظیم و اتمام کار مهره های روی پیچ های سه گانه را ببندید. این کار را با آرامش و با احتیاط انجام دهید. امکان دارد هنگام سفت کردن مهره، پیچ به صورت جزیی پیچیده شود و دستگاه از تنظیم خارج گردد.

پی نوشت: این نوشته با پرسش ها و نظرات شما کامل تر خواهد شد.

              به زودی فایل پی دی اف این نوشته نیز بر روی سایت قرار خواهد گرفت.